Tijdschrift Oude Muziek

J.S. BACH: ORGAN FANTASIAS
Leo van Doeselaar, orgel
NorthWest Classics NWC 101309 (sacd)

Een cd gevuld met een gelijksoortige werken van één componist kan saaiheid in de hand werken.
Door de geniale inventiviteit waarmee Johann Sebastian Bach met genres als de fantasia omging, is daar bij deze uitgave echter totaal geen sprake van. De fantasia, wordt door Leo van Doeselaar in twee gedaantes ten gehore gebracht: van manualiter praeambulum tot grootschalig praeludium met alles erop en eraan, maar ook van eenvoudige tot zeer uitgebreide koraalbewerking.

De toon wordt meteen gezet met het Pièce d'Orgue (BWV 572), qua vorm en inhoud een uniek stuk, zonder twijfel een van Bachs meest indrukwekkende en intrigerende orgelwerken. Opvallend is dat voor een aantal koraalbewerkingen de zogenaamde "Weimarer Fassung" wordt gebruikt (herkenbaar aan de a achter het BWV-nummer), waarbij vooral het aantal versieringen of soms zelfs de lengte wezenlijk afwijkt van de gangbare Leipziger versie. Van Doeselaar bespeelt het Reil-orgel (1999) in de Kamper Bovenkerk, dat weliswaar een "koororgel" is, maar met zijn 29 registers behoorlijk uit de kluiten gewassen. Met verfijnd spel en tal van mooie registraties weet hij het beste uit dit instrument te halen.
Een zeer afwisselende en boeiende cd dus, die bovendien bijzonder fraai is opgenomen. Zonde dat die opname (uit januari 2001) zo lang is blijven liggen!
Een minpuntje is het hier en daar rommelige boekje met een wat vreemde vormgeving. Voor wie meer wil weten over Bachs fantasieën kan ik overigens de bijbehorende toelichting van harte aanbevelen.
Wilmer de Jong